DZIEŃ ZIEMI
* scenariusz i zdjęcia *
|
Serdecznie wszystkich witamy na apelu z okazji Światowego Dnia Ziemi.
Zapraszamy do udziału w spotkaniu, które uczy nas szacunku do naturalnych
praw przyrody.
Dzisiejszy apel pod hasłem "Zanieczyszczenie i jego skutki" ma na
celu pogłębić naszą wiedzę ekologiczną i wyrobić przekonanie o konieczności
ochrony naszego środowiska.
Zanieczyszczenia środowiska, to wprowadzanie do środowiska substancji, które
pogarszają jego biologiczne właściwości. Zanieczyszczeniu mogą podlegać
wody, gleba i powietrze. Wyróżnia się jeszcze zanieczyszczenia naturalne np.
erupcja wulkanów, naturalne pożary, procesy mineralizacji i zanieczyszczenia
wynikające z działalności człowieka np. dymy, pyły i gazy z hut i fabryk.
Zanieczyszczenia prowadzą do poważnych zmian w środowisku i bezpośrednio lub
pośrednio oddziałują na organizmy żywe. Skutki zanieczyszczeń to naprzykład:
efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne deszcze, smog. W postaci scenki
przedstawiamy ten złożony problem.
Scenariusz z okazji Dnia Ziemi
Sędzia:
Otwieram sprawę z powództwa Ziemi
i przyszłych pokoleń przeciwko człowiekowi
oskarżonemu o umyślne dążenie do
zabójstwa.
Prokurator:
Występuję w imieniu obecnej tu Ziemi
i przyszłych pokoleń. Oskarżam człowieka
o umyślne dążenie do zagłady Ziemi. A
konkretnie o zatruwanie atmosfery, zanieczyszczanie
litosfery i hydrosfery i jednoczesne niszczenie
biosfery oraz grabieżcze wykorzystywanie zasobów
naturalnych. W efekcie tego wszystkiego człowiek, który
pożyczył od przyszłych pokoleń piękną czystą Ziemię,
pozostawia po sobie zgliszcza i spustoszenie.
Człowiek:
To pomówienia.
Sędzia:
Proszę o spokój. Bo ukarzę pana grzywną.
Prokurator:
Powołuję na świadka Las.
Jak zmieniło się pana życie wskutek działania człowieka?
Las:
Człowiek niszczył mnie od wielu lat. Zaczął
od wycinania drzew, żeby pozyskać
teren pod uprawę i zabudowę. Teraz niszczy
mnie, zasypując śmieciami, zatruwając powie-
wietrze wyziewami z fabryk, wywołuje kwaśne
deszcze, które uszkadzają drzewa i zakwaszają glebę.
Prokurator:
A co las robi dobrego dla człowieka?
Las:
Przez tysiące lat byłem żywicielem
człowieka, dostarczając mu zwierzyny,
owoców. Leczyłem go, dając zioła. Dawałem
schronienie i materiał na dom. Zmniejszając
spływ wody, chroniłem jego osiedla
przed powodzią. Dawniej i dziś daję mu
tlen potrzebny do życia.
Sędzia:
Dziękujemy. Świadek jest wolny.
Prokurator:
Powołuję na świadka wodę. Jak człowiek wpłynął na pani życie?
Woda:
Zatruwa mnie, wylewając na ścieki bez-
pośrednio do rzek albo jezior, myje samochody
nad brzegiem wody, płucze
tankowce na pełnym morzu. Statki prze-
wożące ropę naftową często ulegają
awariom i ropa wycieka do morza. Człowiek
zatapia śmieci na dnie mórz i oceanów,
w ten sposób pozbywa się także
odpadów radioaktywnych. Bezmyślnie
stosuje środki ochrony roślin, które spływają
z pól i zatruwają mnie. Nawozi
pole przed deszczem i potem to wszystko
spływa do rzek, powodując eutrofizację.
Prokurator:
Co woda daje człowiekowi?
Woda:
Ja jestem podstawą życia na Ziemi.
Beze mnie nie ma życia. Człowiek mnie
zanieczyszcza, ale na wakacje jedzie nad
morze albo jeziora. Lubi jeść rybę prosto
z jeziora lub rzeki. Lubi popływać, uprawiać
sporty wodne.
Prokurator:
Dziękuję pani wodzie. I na świadka powołuję
powietrze. Jak człowiek zmienił pana życie?
Powietrze:
Wypuszcza trujące substancje z kominów fabryk,
spala ogromne ilości zanieczyszczonego
węgla, w efekcie czego emituje zanieczyszczenia,
jeździ samochodami, z których rur wydechowych
wydobywają się setki trucizn. Używa urządzeń
zawierających freony. Chciałbym państwu
kogoś przedstawić.
Te cztery stwory powołał do życia człowiek.
Sędzia:
Proszę kolejno powiedzieć parę słów
o sobie.
Dziura ozonowa:
Mówią na mnie dziura ozonowa . Właściwie
to jestem rozrzedzoną warstwą ozonową
w górnej części atmosfery. Moje
istnienie spowodował człowiek poprzez
używanie freonów, które uwalniając się do
atmosfery, niszczą ozon. A ozon znajdujący
się w górnej części atmosfery to wielki
dobroczyńca człowieka. To on uniemożliwia
przedostanie się promieni UV do
powierzchni Ziemi.
Sędzia:
W jaki sposób zagraża to ludzkości
i Ziemi?
Dziura ozonowa:
Nadmierne promieniowanie ultrafioletowe
może spowodować u ludzi wzrost
zachorowań na raka skóry, przyśpieszenie
procesu starzenia, choroby wzroku.
Działa także szkodliwie na organizmy
żywe we wszystkich ekosystemach, zaburzając
równowagę biologiczną. Krótko mówiąc,
powoli zabija życie na Ziemi.
Sędzia:
Dziękuję. Teraz efekt cieplarniany.
Efekt cieplarniany:
Stworzył mnie człowiek przez nad-
mierną emisję gazów cieplarnianych, czyli
metanu i dwutlenku węgla powstającego
w procesie spalania. Warstwa tych gazów
działa jak dach szklarni, przepuszcza światło
słoneczne, które nagrzewa Ziemię
i wodę, ale nie pozwala ciepłu dostać się
do atmosfery. To nie dwutlenek węgla
jest winowajcą, ale znowu człowiek.
Dwutlenek węgla w ilości naturalnej jest
niezbędny do utrzymania odpowiedniej
temperatury na Ziemi. To wzrost stężenia
tego gazu jest groźny.
Sędzia:
Co zagraża Ziemi?
Efekt cieplarniany:
Klimat się ociepla. Wskutek tego
ogromne tereny zamieniają się w pustynię,
topnieją lodowce, poziom wód w morzach
podnosi się. Może to spowodować
zalanie wielu wysp i terenów nadbrzeżnych.
Tysiące ludzi może stracić domy,
zmieniają się też warunki życia roślin
i zwierząt. Setki z nich mogą bezpowrotnie wyginąć.
Sędzia:
Dziękujemy. Proszę następnego świadka.
Kwaśny deszcz:
Nazywają mnie kwaśnym deszczem.
Powstaję wskutek przemian chemicznych,
zanieczyszczeń gazowych, a ściśle
mówiąc, tlenków siarki i azotu. Potem te
tlenki reagują z parą wodną i oto jestem.
Powoduję zakwaszanie gleb, a przez
to niszczenie wielu roślin. Zakwaszam
zbiorniki wodne i wtedy wymierają w
nich rośliny i zwierzęta. Padając na rośliny
uszkadzam je. To ja spowodowałem
zniszczenie pięknych lasów w Sudetach.
I jeszcze jedno-ja, który powstałem nie-
dawno, potrafię zniszczyć zabytki, które
mają setki lat.
Sędzia:
Jest pan wolny. Mamy jeszcze jednego
świadka oskarżenia.
Smog:
Jestem smog. Jestem zanieczyszczeniem
unoszącym się nad dużymi
aglomeracjami miejskimi i okręgami przemysłowymi.
Powstaje w warunkach inwersji temperatury…
Prokurator:
Inwersja temperatury jest wtedy, gdy
wraz ze wzrostem wysokości temperatura
nie maleje, tylko wzrasta.
Smog:
Dziękuje za wyjaśnienie.
Tak więc w warunkach inwersji temperatury
i przy braku ruchów powietrza,
czyli wiatru. Mam dwa oblicza. W upalne
dni powstaję jako smog fotochemiczny.
Spaliny samochodowe, tlenki azotu i węglowodory
ulegają wtedy przemianom
fotochemicznym i zagrożenie gotowe.
Smogiem kwaśnym jestem wtedy, gdy powietrze
jest wilgotne i zanieczyszczone
pyłem, dwutlenkiem siarki i węgla.
Sędzia:
A jakie są skutki pana działania?
Smog:
Powoduję choroby roślin i zwierząt,
niszczę urządzenia i budynki, w tym
zabytki. Zagrażam głównie osobom starszym
i dzieciom oraz ludziom cierpiącym
na choroby układu oddechowego, choroby serca.
Sędzia:
Czy prokurator ma jeszcze jakiegoś
świadka.
Prokurator:
Tak, wysoki sądzie. Powołuję na świadka
litosferę. Proszę nam przedstawić swój
związek z człowiekiem.
Litosfera:
To po prostu wyzysk. Człowiek korzysta
z moich zasobów naturalnych.
Wydobywa węgiel, ropę naftową, gaz
ziemny, rudy metali, pozyskuje marmury
do budowy, sadzi rośliny. W zamian
wycina i wypala lasy, co powoduje pustynnienie
terenów, zubaża glebę przez
uprawy monokulturowe , osusza podmokłe
tereny i reguluje rzeki, a to powoduje obniżenie
wód gruntowych; przyczynia się
do erozji gleby przez intensywny wypas
bydła. Ale to nie wszystko. Człowiek
wylewa ścieki prosto do gleby, wyrzuca
śmieci gdzie popadnie, a przede wszystkim
wszędzie buduje betonowe miasta
i drogi. A gdy przychodzi lato, wyjeżdża,
by odpocząć. I wszędzie zostawia po
sobie śmieci.
Sędzia:
To chyba wystarczy, żeby ogłosić
wyrok. Czy człowiek winny jest powolnej
śmierci tej oto Ziemi?
Adwokat:
Nie.
Prokurator:
Tak.
Sędzia:
Co ma człowiek na swoją obronę?
Adwokat:
Człowiek nie wiedział, że robi
tyle złego.
Sędzia:
Proszę pouczyć oskarżonego człowieka, co ma robić.
Las:
Musisz ograniczyć wycinanie lasów
i sadzić nowe, a przede wszystkim dbać
o te lasy, które już rosną.
Woda:
Budować oczyszczalnie ścieków
i oszczędzać wodę.
Powietrze:
Oszczędzać energię, korzystać ze źródeł
energii przyjaznych środowisku, budować
w fabrykach instalacje odpylające
i wychwytujące zanieczyszczenia, stosować
paliwa bezołowiowe i katalizatory
spalin.
Litosfera:
Zmniejszyć ilość odpadów przez segregowanie ich
i powtórne wykorzystywanie, stosować prawidłowe
zabiegi rolnicze, podjąć rekultywację terenów zdewastowanych
i racjonalnie gospodarować zasobami naturalnymi.
Sędzia:
Myślę, że tak mądra istota jak człowiek wymyśli jeszcze
wiele innych sposobów naprawienia tego na Ziemi, co Dzięki
wynalazkom zniszczył. Człowieku,
czy przyrzekasz zrobić co w twojej mocy,
aby uratować przed śmiercią Ziemię, na
której żyjesz?
Człowiek:
Przyrzekam uroczyście.
Sędzia:
Ogłaszam wyrok. Ten oto człowiek
został uznany winnym przedstawionych
mu zarzutów, ale wobec okazanej skruchy
i woli poprawy darujemy mu karę
na okres podejmowania działań na rzecz
uzdrowienia ziemi.
Piosenka o ochronie środowiska.
Scenariusz i przygotowanie:
Lucyna Bełz
|